Wycieczka tolerancji religijnej

Kościół św. Marcina w Jaworze - detal ozdobny

Tym razem wycieczka samochodowa – bo ciężko jednego dnia zaliczyć obydwa Kościoły Pokoju, a taki właśnie był cel wędrówki. Choć swą przygodę z protestanckimi świątyniami zaczynam jeszcze we Wrocławiu, w okolicach kolejnego zabytku klasy zerowej. Mam na myśli zeszłoroczną prezentację sztuki „Mądry tak nie podróżuje”, przedstawiającą podróż wędrowca tułającego się od bramy jednego bogacza do drugiego, aby zdobyć środki na sfinansowanie budowy kościoła. Trzeba przyznać, że zarówno inscenizacja, jak i wystawa zdjęć zainteresowały mnie tak bardzo, że postanowiłem się wybrać do Jawora.

Jednak zwiedzanie tego miasta polecam zacząć nie od najważniejszej atrakcji, jaką bezsprzecznie jest wspomniały Kościół Pokoju, a od zwiedzania samego miasteczka. Ja niestety zrobiłem to w odwrotnej kolejności, i po ogromnych wrażeniach z wizyty w zabytku klasy zerowej nie potrafiłem docenić piękna miasteczka, które nie wiem czemu kojarzyło mi się z kolorami. Na początek polecam obejrzenie ciekawych fasad gotyckiego kościoła św. Marcina, pełnych wszelkiego typu ozdób i detali. Następnie warto dojść do rynku i pobłąkać się wokół niego wszelkimi możliwymi uliczkami. Wędrówka nie będzie w końcu taka długa (0,5-1h), a nawet w tych bardziej odległych obszarach można znaleźć ciekawe kamienice. Jedynie zamek straszy swym obecnym stanem.

Kościół Pokoju w Jaworze

Po zaspokojeniu oczu wszelkimi możliwymi kolorami, można już udać się do głównej atrakcji Jawora – pierwszego ze wspomnianych dziś Kościołu Pokoju. Przed zwiedzaniem warto jednak zapoznać się z ciekawą historią tych obiektów sakralnych. Otóż w wyniku pokoju westfalskiego, śląskim luteranom zostało przyznane prawo do wybudowania trzech świątyń. Bardzo istotne były warunki, na jakich miały zostać one wybudowane:

• 

  Ozdobne galerie Kościoła Pokoju w Jaworze

  miały one znajdować się poza granicami miasta, jednak nie dalej niż na odległość strzału armatniego,
• miały być zbudowane jedynie z materiałów nietrwałych (drewno, słoma, glina, piasek),
• nie mogły mieć wież, dzwonów ani tradycyjnego kształtu świątyni,
• musiały zostać ukończone w ciągu jednego roku.

To właśnie te założenia silnie wpłynęły na ostateczny kształt Kościołów Pokoju, niestety przyczyniły się także do zniszczenia jednego z trzech Kościołów. W 1758r. ostatni wielki pożar miasta zabrał ze sobą bezpowrotnie tamtejszą świątynię. Dwa pozostałe zostały wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Kościół Pokoju w Jaworze - ukryte korytarzyki

Jeśli chodzi o wnętrze, już od pierwszego spojrzenia zachwyca nas barokowy wystrój. Co stanowi o wyjątkowości tego kościoła, to kolejne piętra miejsc dla wiernych – klasyczne kościoły przyzwyczaiły nas w końcu do jednopoziomowej, ogromnej przestrzeni pełnej ław, i co najwyżej jakieś dodatkowe piętro np. w okolicy organów. Tutaj poza główną częścią, całość obudowana jest wielopiętrową ścianą pełną kolejnych pięter dla wiernych.

Gdy już patrzymy w górę po wspomnianych galeriach wymalowanych scenami z Biblii, oczy powoli wznoszą się ku malutkim oknom, a następnie ku bogato zdobionemu sufitowi oraz podporom. Biało-niebieskie motywy pojawiają się w wystroju tego wnętrza nad wyraz często.

Choć oczywiście najważniejszą atrakcją kościoła jest jego główna część z ołtarzem i wymalowanymi galeriami, warto jednak pobuszować wokół. Choć niestety wstęp na górne piętra jest zamknięty dla zwiedzających, to boczne nawy i schody mają swój niepowtarzalny klimat, którego tajemniczość całkiem dobrze została oddana w filmie puszczanym przy okazji wspomnianego wcześniej spektaklu.

Ukryte zakątki wnętrza Kościoła Pokoju w Jaworze

Informacje praktyczne:

Adres: Jawor, Park Pokoju 1

Godz. zwiedzania: w sezonie letnim (1 kwietnia – 31 października) 10-17 (pon.-sob.), 12-17 (niedziela),
                                 poza sezonem letnim tylko po wcześniejszym umówieniu się (tel. +48 76 870 51 45)

Ceny biletów: 8zł/dorosły, 4zł/ulgowy (dzieci, młodzież, studenci), poza sezonem letnim: min. 30 zł

Trochę inne wyznanie dla odmiany

Bazylika Mniejsza w Strzegomiu - bogactwo detali

Jadąc do kolejnego Kościoła Pokoju w Świdnicy, warto po drodze zatrzymać się przy Bazylice Mniejszej w Strzegomiu. Główna droga wije się wokół niej, a wysokie wieże zachęcają aby zrobić postój. Choć niestety i ten kościół pozostaje głucho zamknięty, to warto go obejść wokół. Bazylika Mniejsza jest doskonałym przykładem budowli gotyckiej. I trzeba przyznać, że budowli stawianej ogromnym nakładem kosztów, o czym świadczą zarówno bogate wzmocnienia, jak i typowe dla tego stylu architektonicznego zewnętrzne podpory, pozwalające na budowę bardziej lekkich i wysokich sklepień wewnątrz kościoła. Oprócz łatwo zauważalnego przepięknego portalu wejściowego, warto zwrócić uwagę także na okna wypełnione kolorowymi witrażami – i co ważniejsze, chyba żadne dwa nie są takie same. A przynajmniej mi nie udało się znaleźć dwóch takich samych, mimo usilnych starań.

Jeśli jest to właśnie pora obiadowa, to zwiedzając tutejsze uliczki polecam przejść się koło Wieży Targowej na rynek, a tam wstąpić do Restauracji Małgorzata. Pierwsze, co rzuca się w oczy, to nietypowy, interesujący wystrój ze wspaniałym lustrem i akwarium. Trzeba przyznać, że nawet toaleta ma nietypowy wystrój, choć oczywiście wszystko w stylu współczesnym. Także obsługa i jedzenie nie pozwala sobie nic zarzucić, choć zwolennikom soczystych steków radzę poinformować o tym kucharza, bo mięso daje raczej mocno wysmażone.

Kościół Pokoju w Świdnicy

Kościół Pokoju w Świdnicy
Krzyż i kamień nagrobny

W przeciwieństwie do Kościołu Pokoju w Jaworze, ten w Świdnicy ma stronę internetową, a nawet swojego bloga. Już na niej można wirtualnie zwiedzić ten Kościół, choć nie równa się to samodzielnej wizycie. Zwiedzanie warto zacząć od spaceru po parku, co pozwoli nie tylko docenić szachulcową konstrukcję budowli, ale także obejrzeć liczne zachowane nagrobki, jednak niestety teren samego cmentarza jest zamknięty ze względu na prace archeologiczne, choć mam wrażenie że to tylko tablice postawione aby łatwiej upilnować terenu przed złodziejami. Ciekawostką są włóczkowe koronki, porozwieszane gdzieniegdzie – efekt pracy twórczyni wspomnianego bloga.

Tak wita nas Kościół Pokoju w Świdnicy

Kościół Pokoju w Świdnicy - scena Sądu Ostatecznego

Pora jednak wejść do środka. Od wejścia przytłacza barokowy przepych, jeszcze silniejszy niż w kościele w Jaworze. W oczy rzucają się ogromne organy, przy których niezauważony pozostaje znajdujący się z boku dzwon. Wejście znajduje się od strony ołtarza, zza którego trzeba wyjść aby docenić jego piękno. Gdy porównać ten kościół z kościołem w Jaworze – choć oczywistym jest ich podobieństwo, to w oczy od razu rzuca się o wiele większa jego reprezentatywność. Każde zdobienie wręcz ocieka bogactwem. Jednak z drugiej strony – brakuje mi tych mrocznych korytarzyków i ich klimatu, jaki czuć w bocznych nawach kościoła jaworskiego. Tak więc ciężko powiedzieć, który z tych dwóch kościołów jest ciekawszy, i ogromną stratą byłoby zwiedzanie tylko jednego z nich.

Kościół Pokoju w Świdnicy - detal ambony

Z ciekawostek pragnę jedynie jeszcze wspomnieć, że ryba przebita strzałą na jednej z tarcz herbowych fundatorów ogromnie przypomina późniejszy symbol Związku Radzieckiego – młot i sierp.

Informacje praktyczne:

Adres: Świdnica, Plac Pokoju 6

Godz. zwiedzania:
w sezonie letnim (1 kwietnia – 31 października):

           9-13 (pon.-sob.) oraz 15-18 (cały tydzień), 

poza sezonem letnim tylko po wcześniejszym umówieniu się (tel. +48 76 870 51 45)

Ceny biletów: 

8zł/dorosły, 4zł/ulgowy (dzieci, młodzież, studenci),
poza sezonem letnim: min. 30 zł za grupę

Po zwiedzeniu kościoła warto jeszcze przejść się na świdnicki rynek. Choć nie zyskał on zaszczytnego miana jednego z najbardziej kolorowych miejsc, to naprawdę zachwyca on kolorami okalających go budynków, a niektóre kamienice chciałoby się przenieść w całości na wrocławski rynek. Wracając warto jeszcze wejść na rynek katedralny, gdzie znajduje się przestrzenna makieta miasta na której zaznaczono najciekawsze atrakcje turystyczne miasta. Stąd też rozciąga się piękny widok na jakże wysoką katedrę. Choć tym razem udało mi się trafić na godziny, kiedy była otwarta, jednak mająca się właśnie za chwilę zacząć msza nie pozwoliła na dokładniejsze zwiedzanie jej wnętrz.